Tarih Araştırmaları Topluluğumuz Tarafından "Orta Çağ Avrupa'sında Kara Ölüm Veba Salgını" Konulu Online Söyleşi Düzenlendi

Moderatörlüğünü Fakültemiz Tarih Bölümü, Yeni Çağ Tarihi Anabilim Dalı Arş. Gör. Kadir Purde'nin yaptığı söyleşiye konuşmacı olarak Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen- Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü, Orta Çağ Tarihi Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Özlem Genç katıldı. Söyleşiye 14. yüzyıl hakkında genel bilgi vererek başlayan Genç, “14. yüzyıl Batı tarihi için Geç Orta Çağ’dır. İnsanlar artık kiliseyi, din adamlarını sorgulamaya başladığı ve aynı zamanda genel bir aydınlanmanın ilk tohumlarının atıldığı bir dönemdir. Veba salgının yaşandığı 14. yy. aslında bir felaketler çağıdır. Bu yüzyılda büyük kıtlık yaşandı. Yüzyıl savaşları yaşandı ve Veba salgını Avrupa’yı ele geçirdi. Bu salgın yüzünden neredeyse Avrupa nüfusunun üçte biri hayatını kaybetti. Veba’ nın Avrupa’ya taşınması kemirgenler vasıtayla olmuştur. O dönemde insanlar hastalığın nasıl bulaştığını bilmiyordu.” dedi.

 

Veba salgınına halkın bakış açısına dair bilgiler de veren Genç, “En yaygın kanı bu salgının bir Tanrı cezası olduğudur. O dönemin din adamları insanlara “Siz çok günah işlediniz ve bunun yüzünden Tanrı size bir ceza gönderdi” diyorlar. Çeşitli ibadetler yaparak halkın bundan kurtulabileceğini söylediler ancak bunları insanlar yaptığı halde düzelme olmayınca halkın din adamlarına olan inancı azaldı. Bunun dışında hava kirliliğinin vebaya neden olduğu da düşünülüyordu. Doktorlar da neden olduğunu bilmiyordu. Hatta Orta Çağ Avrupa'sında Hristiyan dininde kadavra incelemek günah ve yasak ama doktorlara kadavra incelemek için izin veriliyor. Veba’ dan korunmak için çok farklı ve ilginç yöntemler kullanılmıştır. Ama bunların içinde en mantıklı uygulama 40 gün karantina uygulaması yapılması olmuştur. Zaten karantina 40 gün demektir.” diye konuştu.

 

Genç, nüfusun Veba’ dan nasıl etkilendiğine dair soruya ise, “Bu dönemde Papa nüfus sayımı emri veriyor ve 1340 yılında nüfus 76 milyon çıkarken hastalık sonrası rakam 45 milyon çıkıyor. 1351 yılında yapılan ölümler sayımında sonuç 23 milyon 240 bin çıkıyor.” dedi. Veba’ nın ekonomik etkilerine değinen Genç, “Nüfus azaldığı için işgücü kıtlığı yaşanıyor. Uluslararası ticaret azalıyor. Gıda fiyatlarında azalma oluyor ve dolayısıyla halkın beslenme alışkanlıkları değişiyor. Sosyal ve kültürel etkilerine baktığımızda ise insanların vasiyetname hazırladığını görüyoruz. Sosyal ilişkilere baktığımızda ise oldukça zayıflamıştır. Bunun dışında evlilik oranları artmıştır. Din adamlarına güven sarsılmıştır.” ifadelerini kullandı.